اقدامات شهرهای جهان برای حفظ عدالت جنسیتی در فضای عمومی
تاریخ انتشار: ۲۱ تیر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۲۰۱۱۶۱
مدیران امروز بسیار بیشتر از گذشته در تلاش هستند با در نظر گرفتن جنبه‌های گسترده‌تری نظیر جنسیت، سن، قومیت و سایر مولفه‌ها به طراحی شهرها بپردازند و به نظر می‌رسد که در این راستا، عدالت جنسیتی را به‌طور ویژه‌ای مورد تمرکز قرار داده‌اند.
به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، طراحی شهرهای امروز را، که صدها و حتی بیش از هزار سال پیش شکل گرفته است، اغلب مردانی از نژاد سفیدپوستان و از طبقه متوسط انجام و در نتیجه نیازهای جنس و نژاد خود را در ایجاد آنها بیش از هر مؤلفه دیگری مورد توجه قرار داده‌اند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
به عنوان مثال، یک مرد شاغل پس از خروج از منزل به قصد رفتن سر کار مستقیم از وسایل نقلیه، خصوصی یا عمومی، بهره می‌گیرد و به محل کار خود می‌رسد. این در حالی است که زنان شاغل علاوه بر انجام امور منزل پیش از حضور در محل کار، ممکن است انجام کارهای دیگری نظیر آماده کردن فرزند کوچک خود و رساندن او به مهدکودک یا مدرسه را به عهده داشته باشند و حتی برای رسیدن به مقصد نهایی، مجبور باشند چند بار توقف در وسایل نقلیه را (برای رساندن فرزند خود به مهد کودک و سپس رفتن به محل کار) تجربه کنند. در این راستا، بحث عدالت جنسیتی مطرح می‌شود و بیش از همه طراحی شهری را به عنوان رویکردی برای افزایش حقوق زنان از فضاها و خدمات عمومی به چالش می‌کشد.
وین، پایتخت اتریش، اولین شهر جهان بود که مدیران آن در دهه ۱۹۹۰ عدالت اجتماعی را در طراحی شهری مورد توجه قرار دادند و کوشیدند استانداردهایی ارائه دهند که در آنها، حقوق زنان از فضاها و خدمات عمومی افزایش یابد. در آن زمان، شهردار وین دستور داد یک دفتر تخصصی برای رسیدگی به امور زنان در شهرداری احداث شود که در آن افراد مسئول به ارزیابی وضعیت زنان در فضاهای عمومی می‌پرداختند و بیش از هر مورد دیگری بر تفاوت در نحوه و هزینه تردد زنان و مردان متمرکز می‌شدند. نتیجه جمع‌آوری داده‌ها در این زمینه تا دهه ۲۰۱۰، اجرای بیش از ۶۰ پروژه دوستدار عدالت جنسیتی را به دنبال داشت و طراحی شهری را از جنبه‌های مختلف مانند عریض‌سازی پیاده‌روها، تخصیص فضای شهری بیشتر به زنان و افراد دارای معلولیت جسمی، افزایش سیستم‌های روشنایی شهری و ایجاد بالابرهای برقی در فضاهای عمومی مرتفع تحت تأثیر قرار داد.
موفقیت این جنبش، برنامه‌ریزان بسیاری از شهرهای دیگر جهان مانند بارسلونا در اسپانیا، گلاسکو در اسکاتلند، اومئو در سوئد و لئون در فرانسه را به پیاده‌سازی تدابیر مشابه برای افزایش عدالت اجتماعی سوق داد.
مدیران بروکسل، پایتخت بلژیک، نیز در ماه می سال ۲۰۲۲ مردم و معماران را به ارائه ایده‌های خود با هدف افزایش عدالت اجتماعی در شهر تشویق کردند و به دنبال آن، ۱۰۳ هزار یورو به اجرای شش پروژه مرتبط اختصاص داده شد و به ادعای شهردار بروکسل، جنسیت برای اولین بار به‌طور جدی و بسیار اثربخش در طراحی شهری مورد توجه قرار گرفت و به این ترتیب زنن نیز مانند مردان توانستند حضور باامنیتی را در سطح شهر داشته باشند.
همان‌طور که پیش از این نیز اشاره کردیم، زنان بسیار بیشتر از مردان مسئولیت امور خانواده را به عهده دارند که این امر حتی جنبه وضعیت اقتصادی آنها را نیز تحت تأثیر قرار داده است. گزارش‌ها حاکی از آن است که تنها در یک‌سوم از خانواده‌های اروپایی، مسئولیت‌های زندگی به‌طور برابر میان زنان و مردان تقسیم شده و این در حالی است که زنان ۶۲ درصد از مراقبت‌های درازمدت افراد سالمند یا دارای معلولیت‌های جسمی خانواده خود را به عهده دارند.
از حیث تفاوت وضعیت اقتصادی زنان و مردان می‌توان به میزان مصرف هزینه ماهانه هر جنسیت در ماه برای حمل‌ونقل اشاره کرد به این صورت که اگرچه هزینه خرید بلیط برای وسایل نقلیه عمومی یا شارژ خودروهای خصوصی برای زنان و مردان یکسان است اما به عنوان مثال، زنان اهل نیویورک در هر ماه ۷۵ دلار بیشتر برای تردد خود هزینه می‌کنند که این تفاوت به انجام امور بیشتر توسط زنان و در نتیجه نیاز به عبور و مرور بیشتر نسبت داده شده است.
اقدامات شهرهای مختلف جهان برای افزایش عدالت اجتماعیایدا کولائو، شهردار بارسلونا از زمان حضور در شهرداری برابری جنسیتی را به یکی از مهم‌ترین اولویت‌های مدیریت شهری تبدیل کرده و برای تحقق آن، تغییرات بی‌شماری را در طراحی شهری به‌وجود آورده است. به عنوان مثال، وی دستور داده است کارکنان شهرداری به روش‌های هوشمند، داده‌های مربوط به جابه‌جایی زنان را جمع‌آوری کنند که به دنبال آن مشخص شده است زنان طی طول روز به مراتب بیشتر از مردان در حال تردد هستند، ضمن اینکه بخش اعظم سفر آنها در ساعات اوج شلوغی اتفاق می‌افتد. این در حالی است که مردان سفرهایی بسیار کوتاه‌تر دارند و به طور میانگین بین ساعت پنج شب تا هشت شب به بیشترین تردد در داخل شهر می‌پردازند.
کولائو همچنین دستور داد اطلاعات دیگری از فضاهای عمومی نظیر میزان روشنایی فضاهای عمومی هنگام شب، دسترسی زنان به فضاهای سبز و حتی ارتفاع درختان و پوشش‌های گیاهی در فضاهای عمومی در اختیار او قرار گیرد تا به بررسی شرایط و حل مشکلات موجود در هر زمینه بپردازد؛ برای مثال، بدیهی است که ارتفاع بالای درختان مانع از دید کافی در فضاهای عمومی می‌شود و همین امر، کاهش حس امنیت را در زنان به‌وجود می‌آورد.
توسعه سوپربلاک‌ها یا شهرک‌های خودکفا از دیگر اقدامات بارسلونا برای افزایش برابری میان شهروندان، به‌ویژه برخورداری برابری زنان و مردان از فضاهای عمومی، پیاده شده و دسترسی زنان را به فضاهای عمومی نسبت به گذشته به‌طور قابل‌توجهی افزایش داده است و آنها توانسته‌اند بیش‌ازپیش همراه با کودکان خود در فضاهای شهری تردد ایمنی داشته باشند.
بسیاری از محققان بر این باور هستند که ارتباط مستقیمی بین طراحی شهرهای پایدار و افزایش عدالت اجتماعی وجود دارد. مدیران اومئو طرحی را ارائه دادند که به دنبال آن، ۵۵ در صد از ساکنان شهر قادر شده‌اند از طریق وسایل نقلیه پایدار نظیر اتوبوس‌های عمومی، دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی به تردد در داخل شهر بپردازند و جالب اینکه زمانی که مدیران به جمع‌آوری اطلاعات در مورد نتایج رویکرد خود پرداختند، متوجه شدند که ۵۶ درصد از زنان از سه روش نام‌برده برای تردد خود بهره گرفته‌اند حال اینکه نرخ استفاده از اتوبوس‌های عمومی، دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی در مردان تنها به ۴۰ درصد رسید.
گزارش‌ها حاکی از آن است که در آمریکای لاتین از هر ۱۰ زنی که به وسیله خودروهای عمومی تردد می‌کنند، شش نفر از سوی مردان مورد آزار قرار می‌گیرند. همچنین زنان این کشور به خاطر مسائل امنیتی تنها در صورت ضرورت از سرویس‌های بهداشتی عمومی بهره می‌گیرند. البته مدیران طی چند سال گذشته تلاش کرده‌اند از طریق حذف دیوارهای بلند اطراف و افزایش سیستم‌های روشنایی در فضاهای عمومی، قابلیت دید زنان را هنگام حضور در این مکان‌ها افزایش دهند که این امر به سهم خود نقش مهمی در بالا بردن حس امنیت آنها ایفا کرده است. از دیگر اقدامات مهم برنامه‌ریزان آمریکای لاتین برای ایجاد عدالت اجتماعی می‌توان به بهبود وسایل نقلیه عمومی از طریق اختصاص کابین‌های جدای زنانه و مردانه اشاره کرد که به افزایش امنیت زنان هنگام تردد کمک زیادی کرده است.
مدیران مکزیکوسیتی، پایتخت مکزیک، از سال ۲۰۰۰ طرح «حمل‌ونقل صورتی» را اجرا کرده‌اند که در پی آن، خطوط اتوبوسی مختص زنان توسعه یافته، ضمن اینکه در سایر اتوبوس‌ها نیز بخش زنان از مردان جدا شده است. نتیجه نظرسنجی‌هایی که در این زمینه میان زنان انجام شد، حاکی از آن بود که این افراد پس از اقدامات اعمال شده، ۶۶ درصد بیش از گذشته احساس امنیت می‌کردند.
منبع: ایمنا
کلیدواژه: شهرهای جهان کلانشهرهای جهان کشورهای جهان اقدامات شهرهای جهان عدالت جنسیتی تحقق عدالت جنسیتی وین اتريش بارسلونا اسپانيا زنان حقوق زنان برابری حقوق زنان اخبار جالب خواندنی ها اخبار خواندنی ها اخبار شهری طراحی شهری برای زنان شهر دوستدار زنان امنیت زنان در شهر هویت زنان در شهر زنان در شهر شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق افزایش عدالت اجتماعی فضاهای عمومی عدالت جنسیتی زنان و مردان وسایل نقلیه برای افزایش طراحی شهری
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۲۰۱۱۶۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آشنایی با زنان عارفی که مردان دانشمند از محضرشان درس گرفتند
رابعه نه تنها به اربابان قدرت بی‌اعتنا است، بلکه می‌گوید:«وقتی به روشنایی چراغ سلطان، شکاف پیرهن دوختم، دلم روزگاری بسته شد. تا آن را باز نشکافتم، دلم گشاده نشد.» یعنی حتی استفاده از نور چراغ سلطان را موجب ظلمات قلب خود می‌داند! - اخبار فرهنگی -
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، "برای مردان بهره‌ای است از آنچه کسب کرده‌اند و برای زنان نیز بهره‌ای است از آنچه کسب کرده‌اند." (سوره نساء؛ آیه 32) در نگاه دینی، زن و مرد علیرغم تفاوت‌های جسمانی، در زمینه مقام بندگی و کسب معرفت یکسان هستند. زن در این نگاه هرچند مسئول امور منزل است، اما می‌تواند در مراتب علمی و دینی به بالاترین درجات برسد.
نوع زندگی و طریقت حضرت خدیجه (س) و حضرت زهرا (س) و دیگر زنان صدر اسلام می‌تواند معرف نگرش دین به جایگاه زن مسلمان باشد. زمانی که جامعه عرب، دختران را زنده به گور می‌کرد، پیامبر (ص) نهایت تکریم و محبت را نسبت به دخترشان ابراز می‌کردند. حضرت فاطمه (س) در کنار کارهای منزل، جلسات تفسیر قرآن برگزار می‌کردند و در زمینه اعمال عبادی هم در زمره بهترین بندگان خدا هستند.
اما متأسفانه تاریخ شاهد آن است که علیرغم سفارش اسلام به یادگیری علم برای یک مسلمان، بدون در نظر گرفتن مسئله جنسیت، زنان حتی پس از ورود اسلام به سرزمین‌های مختلف، همواره مورد ظلم قرار گرفته و جرأت ورود به عرصه‌های مختلف علمی را ندارند. زنان آنچنان در تنگنا قرار داشته‌اند که ما کمتر اثری از ایشان در تاریخ گذشته جوامع می‌بینیم. وقتی به تعریف عرفان توسط مشایخ آن نگاه می‌کنیم، به این نتیجه می‌رسیم که در تعریف عرفان و در کسب مقامات عرفانی نیز نباید تفاوتی بین زن و مرد وجود داشته باشد.
خبرگزاری تسنیم با مرور بخش‌هایی از زندگی زنان عارف برگرفته از بخش‌هایی از مقاله زهرا خاکباز، استاد دانشگاه، به بررسی جایگاه و منزلت این عرفای اسلامی در طول تاریخ پرداخته است.
رابعه عدویه؛ عارفی که مردان دانشمند از محضرش درس گرفتند
در میان زنان عارف اهمیت رابعه عدویه (بصری) کاملاً مشهود است. سخنان و کارهای او در کتاب تذکرة الاولیا و دیگر متون نقل شده است و مردان بزرگی مانند حسن بصری با او مراوده داشته‌اند و از محضرش بهره می‌برده‌اند، که بسیاری از سخنان رابعه از این عارفان نقل شده است.
رابعه، عارفی بزرگ است و تأثیر بسزایی در عرفان اسلامی داشته است. رابعه،از ابتدای کودکی مورد احترام امیران بوده است؛ شبی که متولد شد، در خان پدرش از شدت فقر لباسی نبود که بر تن او کنند. عیسی رادان (امیر بصره) به پدر او پیغام می‌دهد که: «من خود آیم و به محاسن، خاک آستان تو روبم.»
دلیل این تواضع، رساندن پیغام رسول خدا(ص) به امیر، از طریق پدر رابعه است. پیغمبر(ص) در خواب به پدر رابعه می‌فرمایند:«این دختر سیّده‌ای است که هفتادهزار از امت من در شفاعت او خواهند بود. پیش عیسی رادان رو...» عیسی رادان که این خواب را می‌شنود، شخصاً به بالین رابعه حاضر می‌شود. درواقع از کودکی امیران دنیا خاکسار رابعه هستند.
اما این تواضع دوطرفه نیست. رابعه نه تنها به اربابان قدرت بی‌اعتنا است، بلکه می‌گوید:«وقتی به روشنایی چراغ سلطان، شکاف پیرهن دوختم، دلم روزگاری بسته شد. تا آن را باز نشکافتم، دلم گشاده نشد.» یعنی حتی استفاده از نور چراغ سلطان را موجب ظلمات قلب خود می‌داند! این حد بی توجهی به دنیا و مالکان دنیا در سایر اقوال وی نیز دیده می‌شود.
آثار جنسیت زنانه بر رشد عرفانی و معنوینوشته شده روزی یکی از مشایخ بصره نزد رابعه شروع به بدگویی از دنیا می‌کند، رابعه به وی می‌گوید: تو دنیا را دوست داری که اگر دوست نداشتی، نیک و بد آن را به زبان نمی‌آوردی. «من احب شیئا، اکثر ذکره» و این حد اعلای اِعراض از دنیاست.
این نگرش رابعه فقط در کلام وی تجلی نیافته، بلکه در عمل نیز او یکی از بهترین نمونه‌های پرهیز از دنیاست. او به دلیل همین روی‌گردانی از دنیا، هیچ وقت حاضر به ازدواج نشد و طریقت دائمی او عدم توجه به جسم و پرورش روح بود. درباره قوت او آمده است که رابعه به روزی یک خرما یا اندک پیه آبه‌ای قانع بود.
فاطمه نیشابوری؛ گمشده‌ای در عرفان اسلامی
یکی از اولیاء تصوف و عرفان فاطمه نیشابوری است. این زن در عالم عرفان و تصوف آنچنان مقامی دارد که جامی در نفحات الانس متذکر است که فاطمه دارای مقام ولایت بوده و می‌نویسد بایزید بسطامی دربار او و شوهرش می‌گوید: «یک زوج و زوجه دیدم که از مقامات عارفین و کمالات اهل یقین هرچه از آنها پرسیدم، جوابی دادند که دلیل خبرت و بصیرت آنها بود.»
ذوالنون مصری نیز در مقامات عرفانی این زن مانند بایزید بسطامی اظهار اعتقاد می‌کند. از این زن، با چنین درجه‌ای از عرفان، مختصر اطلاعاتی در دست است که از طریق آنها نمیشود جزئیات روحیات وی را متوجه شد.
خواهران بشر حافی؛ الگوی تقوا و پرهیزکاری
آنچه از رابعه، دربار عدم استفاده از روشنایی چراغ سلطان ذکر شد، در احوالات خواهر بشر حافی نیز آمده است؛ البته خواهران بشر، عارف بوده‌اند و در کتب احوالات عارفه‌ها، با عنوان «اخوات بشر حافی» اقوال و احوال ایشان ذکر شده است، اما این حکایت درباره یکی از آنهاست.
نقل شده است که زنی خدمت احمد حنبل رفت و عرض کرد: «تابستان بر بام پنبه می‌ریسم، به روشنایی مشعل سلطان. و کسان خلیفه می‌گذرند، به روشنایی چیزی رشته می‌شود. روا بُوَد یا نه؟» پرسیدند: «تو کیستی؟» گفت: «خواهر بشر بن حارثم.» احمد زار بگریست و گفت: «چنین تقوی از خاندان او بیرون آید.»
بشر حافی معترف است که پارسایی را از خواهرم آموختم. او کوشش داشت آنچه که به دست مخلوق تهیه شده است، نخورد.
نقش زنان در معنابخشی به زندگی خانوادگی و اجتماعیکردیه دختر عمرو؛ بی اعتنا به ثروت دنیا
او از اهالی بصره یا اهواز بود. از او نقل شده است که گفت: «هیچ یک از صاحبان دنیا به جهت آنچه که داشتند، در نظرم بزرگ نیامد و هیچ مسلمانی را حقیر نشمردم.» و این نشان عرفان عمیق این بانوی عارف است.
اینکه انسان به کسی به خاطر مال و مقام احترام نگذارد و کسی را به خاطر فقر تحقیر نکند، نهایت زهدپیشگی است. ضمن آنکه این امر در دین مبین نیز توصیه شده است.
امام علی علیه السلام می‌فرمایند:«کسی که نزد توانگری رفته و به خاطر سرمایه‌اش برابر او فروتنی کند، دو سوم دین خود را از دست داده است.»
حبیبه عدویه و نیایش‌های عارفانه‌اش
از احوال او چیزی در دست نیست. تنها ابن جوزی در صفة الصفوة شرح مختصری درباره‌اش نقل کرده است. در احوال او آمده است که برای نماز به پشت بام خانه می‌رفت و می‌گفت:«خدای من، ستارگان نمودار شدند و دیده‌ها در خواب شد و پادشاهان درهای خود را بستند و در تو باز است...»
این نوع نیایش با پادشاه پادشاهان، نشان از این دارد که امید اول و آخر خداست، اگر تمام درهای دنیا بسته شوند، باز در درحمت الهی باز است و این امر، حاکی از عظمت روح این عارف و بی‌توجهی‌اش به دنیای دون است.
کسی که این چنین با پروردگارش نیایش می‌کند، قطعاً دل به دنیا و اهل آن نداده است، و از همه، بجز خداوند، ناامید است. عرفان حقیقی چیزی جز این نیست.
عقلاء مجانین
یک دسته از عارفان، عقلاء مجانین هستند. عقلاء مجانین درواقع کسانی هستند که دنیا در نظر آنها تا آن حدی حقیر و بی‌مقدار است، که از بند عقل معاش بیرون می‌آیند و سخنان و افعالشان رنگ و بویی از دیوانگی می‌گیرد. معمولاً خوراک و پوشاک و شمایل ظاهری برای ایشان مهم نیست.
این دسته از عارفان را، شاید بتوان آزادترین عارفان نامید. بهلول، از معروف‌ترین عقلاء مجانین است و سخنان حکیمانه‌ای از او نقل شده است، اما کسی او را تنبیه نمی‌کند، چون گمان می کنند دیوانه است، اما تاریخ قضاوت می‌کند که ایشان معمولاً عاقل‌ترین افراد زمانشان بوده‌اند.
در میان زنان عارف نیز، عقلاء مجانینی وجود دارند، اما احوالات آنها مانند بهلول، با جزئیات و مفصل نقل نشده است. نام برخی از این زنان عارف بدون توضیح زندگی و اقوال آنها ذکر می‌شود.
ریحانه و الهه (از بصره)، ذکاره(از بغداد) و عافیه مشتاقه(از بصره) زنانی هستند که سلمی صفت والهه یا مجنونه را به ایشان می‌دهد. بیشتر زنانی که لقب والهه یا مجنونه داشته‌اند و نامشان در گروه عقلای مجانین آمده است، شاعر هم بوده‌اند و احساسات تند و شوق سوزان و بی‌پایان درونی خود را بی‌پروا بیان می‌کردند.
عارفه‌ای به نام تحفه نیز بوده است که در مورد او نوشته‌اند که او را در تیمارستان بستری کرده بودند. سری سقطی به طور اتفاقی به آن تیمارستان رفته بود و او را دید که دیوانه نیست، بلکه عارفه‌ای است شوریده. به او گفت از اینجا بیرون برو و او در جواب سری گفت: «آنکه حبیب دل من است مرا مملوک بعضی ممالیک خود گردانیده است. اگر مالک رضا شود، بروم؛ و الا صبر کنم.»
همچنین میمونه السوداء، از زنانی است که ابوالقاسم نیشابوری نامش را در ردیف عقلای مجانین ثبت است.
زنان دیگری مانند آسیه بغدادی، حیونه اهوازی، عوسجه واسطی، سلمونه و زهراء والهه نیز در کتاب نخستین زنان صوفی به عنوان عقلاء مجانین ذکر شده‌اند.
نقش زنان در معنابخشی به زندگی خانوادگی و اجتماعیعارفههای گمنام
اما در کنار زنانی که به عنوان عارف از آنها یاد و احوالات ایشان، هرچند مختصر ذکر شده است، باید از زنانی نام برد که در دایره عرفان گمنام هستند. زنانی که نامشان برده نشده است، اما پشتیبان عارفان نامدار بوده‌اند.
زن همواره در عرصه هستی و در همه جای جهان، فارغ از مکان و زمان بار سنگینی به دوش داشته است؛ زادن، پروردن و به بلوغ رسانیدن. قطعاً تأثیر بسیار مهم اندیشه و طریقت زندگی مادر بر فرزند، برای همه امری مسجل است. قطعاً هستند مردان عارفی که با شیر پاک مادرانشان، مست حب الهی شده، از منیت رهایی یافته‌اند.
در کنار مادران، همسران، خواهران و دیگر زنان اقوام نیز ممکن است بر عارفانی مؤثر بوده باشند. فارغ از مقوله تأثیرات مستقیم بر عارفان، صبر همسران برخی از ایشان به تنگدستی، و زندگی آنها با کسانی که از مال دنیا به گلیمی و خرده‌نانی اکتفا کرده‌اند، خود نوعی سلوک عرفانی است.
در کنار مادران و همسران، هستند زنان دیگری که در زندگی عارفان مؤثر بوده‌اند، همانطورکه بشر حافی می‌گوید که پارسایی را از خواهرم آموختم. او کوشش داشت آنچه که به دست مخلوق تهیه شده است، نخورد.
البته نقش خواهران عرفا در زندگی ایشان شایان توجه است و در داستان‌های آنها خواهران مقامی اغلب بسیار مهم دارند. وقتی عارف بزرگی چون بشر حافی، تحت تأثیر یک زن پرورش یافته است، بعید نیست برخی عارفان نامدار، که اینک نامشان معرِّف عرفان اسلامی است، پرورده گمنامانی باشند که به خاطر جو غلط حاکم بر زمانشان و استبداد مردان، امروزه از احوالات ایشان چیزی در دست نیست.
زندگی و نقش زنان عارف در هاله‌ای از ابهام است
میزان و کیفیت حضور زنان در عرصه عرفان اسلامی، در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. اما این مسجل است که زنانی در این زمینه فعالیت داشته‌اند که از میان ایشان فقط سخنان و کرامات چند تن نقل شده است و از بقیه زنان عارف، اطلاعات کافی در دست نیست.
هرچند اطلاعات محدودی از زنان عارف نقل شده است، اما در همان اطلاعات محدود، سخنان نغز و اعمال شایسته‌ای از این زنان مشاهده می‌شود. رابعه عدویه، فاطمه نیشابوری و اخوات بشر حافی زنان عارفی که حتی مطالعه اندک اطلاعاتی از ایشان روح را جلا می‌دهد.
در کنار بانوانی که به عنوان عارف شناخته شده‌اند، همسران، مادران، خواهران و زنانی که با عارفان مراوده داشته‌اند نیز بر شیوخ عرفان مؤثر بوده‌اند و مطالعه زندگی ایشان می‌تواند سرچشمه مطالعات جدیدی در زمینه عرفان اسلامی باشد.
انتهای پیام/
گزارشگر قديمى راديو دار فانى را وداع گفت